Prikkelbare darm
Herken je de symptomen?
Meer dan 20 % van de Belgen hebben enkele dagen per maand buikpijn en last van constipatie of diarree. Klachten als winderigheid of een opgeblazen gevoel komen ook vaak voor. Typisch is dat je na het eten je kledij voelt spannen. Niet door teveel te eten maar door gasvorming in je buik.
Prikkelbare darm is een erg vervelende aandoening waardoor je echt last kan ondervinden in je dagelijks leven.
Wist je dat een gespecialiseerde diëtiste je kan helpen om je klachten onder controle te krijgen? Helaas zie ik in mijn praktijk veel patiënten die vaak lang wachten om hulp in te roepen. Vaak wordt geen medische oorzaak gevonden voor je klachten. Het zit zogezegd tussen je oren.
Prikkelbare darm zit echter niet tussen je oren: je diarree, constipatie of buikpijn zijn echt. Mensen hebben vaak het gevoel dat hun klachten niet serieus genomen worden en daarom blijven ze onnodig lang met pijn rondlopen.
Synoniemen voor hetzelfde leed
Als je op zoek gaat naar informatie over prikkelbare darm vind je een aantal synoniemen voor deze aandoening:
- Prikkelbare darmsyndroom
- Prikkelbare darm
- Spastische darm
- Irritable Bowel Syndrome
Ook de afkortingen PDS (Prikkelbare darmsyndroom) en IBS (Irritable Bowel Syndrome komen vaak terug.
Verband voeding en klachten bij prikkelbare darm
FODMAP’s en klachten
Australische wetenschappers ontdekten dat bij patiënten met prikkelbare darm een bepaalde groep van voedingsmiddelen klachten veroorzaakte.
De boosdoeners zijn een groep van koolhydraten of suikers. Voor deze koolhydraten kozen zij de verzamelnaam FODMAP.
FODMAP is een letterwoord dat staat staat voor Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosachariden And Polyolen.
De hypothese is dat deze FODMAP’s niet goed worden opgenomen in de dunne darm. Deze koolhydraten of suikers komen van nature voor in onze dagelijkse voeding. Je vindt ze bijvoorbeeld in pasta, brood, groenten en fruit, noten … Koolhydraten zijn onmisbaar in onze voeding, want ze leveren de brandstof die ons lichaam laat werken.
Tijdens het spijsverteringsproces worden de suikerketens afkomstig van koolhydraten in stukjes gehakt en herleid tot enkelvoudig componenten. De dunne darm zorgt ervoor dat deze componenten in ons bloed komen en zo de brandstof voor onze cellen leveren. Als alles goed gaat, komen alle componenten uit de dunne darm in ons het bloed terecht.
FODMAP's oorzaak van prikkelbare darm
Bij mensen die lijden van spastisch colon gaat er iets fout tijdens de afbraak en het vervoer van deze FODMAP’s. Hierdoor geraken de FODMAP’s in de dikke darm waar ze beginnen te gisten (vandaar de term Fermenteerbaar). Tijdens dit gistingsproces trachten bepaalde bacteriën in de dikke darm de suikers af te breken; ze worden er gefermenteerd. Hierdoor komen gassen vrij die de dikke darm prikkelen met buikpijn, een opgeblazen gevoel, diarree of constipatie tot gevolg.
Graag opnieuw een rustige buik?
Aanpassing voeding: tot 80 % verbetering van de klachten
Door de link tussen voeding en klachten is het overduidelijk dat aanpassingen in de voeding de beste kans op verbetering van de klachten geven. Als diëtist zetten we hiervoor vaak het FODMAP-arm dieet in.
Dit dieet laat een duidelijke verbetering zien: meer dan 80 % van de patiënten stelt vast dat hun klachten verbeteren na het volgen van het dieet. Het is een bijzonder goed resultaat dat deze patiënten rust in hun buik krijgen door aanpassingen aan hun voeding.
Medicatie: vaak symptoombestrijding
Indien er medicatie gegeven wordt (vb. tegen krampen, tegen diarree of constipatie) doet men aan symptoombestrijding. De klachten worden wel wat onderdrukt, maar niet definitief aangepakt. Bovendien keren de klachten terug en is er door de medicatie kans op ongewenste effecten of bijwerkingen.
Wetenschappelijk bewijs en FODMAP-arm dieet
Het dieet wordt bij ons geadviseerd in de Patiëntenrichtlijn PDS van Gezondheid en Wetenschap als de behandelmethode bij prikkelbare darm. De onafhankelijke website Gezondheid en Wetenschap geeft betrouwbare en toegankelijke informatie over gezondheid, gebaseerd op degelijk wetenschappelijk onderzoek of Evidence-Based Medicine (EBM).
In een groot opgezet recente meta analyse uit 2021 werd het FODMAP-arm dieet vergeleken met andere adviezen om spastisch colon te behandelen. De studie concludeerde dat het FODMAP-arm dieet de spijsverteringsklachten verbeterde en dat daardoor de levenskwaliteit van de patiënten steeg.
Hoe begin je aan een dieet voor een rustige buik?
Complex dieet
In het FODMAP-arm dieet wordt de consumptie van FODMAP-rijke voedingsmiddelen zo laag mogelijk gehouden. Deze voedingsaanpassingen willen ervoor zorgen dat de je de klachten van prikkelbare darm onder controle houdt.
Het dieet is vrij complex en bestaat uit 3 fasen. In een eerste fase schakelen we een aantal voedingsmiddelen uit. Nadien proberen we een aantal voedingsmiddelen opnieuw uit. In de laatste fase krijg je een goed beeld van wat jouw darmen kunnen verdragen.
De keuze van de voedingsmiddelen in deze fasen is niet lukraak, maar is gebaseerd op de professionele evaluatie van de diëtist. De diëtist maakt steeds een inschatting van de klachten van elke patiënt.
Soms dienen meer of minder voedingsmiddelen geschrapt te worden. Er circuleren veel online adviezen, maar het dieet is maatwerk en niet zomaar voor iedereen toepasbaar.
Op eigen houtje aan een FODMAP-arm dieet beginnen, leidt vaak tot teleurstellingen en slechte resultaten.
Op eigen houtje?
Uit de praktijk blijkt dat begeleiding door een diëtist de beste resultaten geeft als je resultaten wil zien van het FODMAP-arm dieet.
Het is bijzonder moeilijk om zonder gespecialiseerd advies FODMAP-arm te eten. Er moet immers een goed evenwicht ontstaan tussen FODMAP-arm eten en volwaardig eten.
Om te vermijden dat je te eenzijdig begint te eten en hierdoor je darmen nog meer van slag brengt werk je best samen met een gespecialiseerde diëtist.
Online adviezen zijn vaak goed bedoeld, maar ze zijn bestemd voor de gemiddelde mens en geven darom vaak een gemiddeld tot slecht resultaat.
Schrap je te veel of te weinig uit je voeding dan loop je het risico dat je inspanningen voor niets zijn geweest. Je blijft dan met je klachten zitten. Je loopt bovendien het risico om onevenwichtig te gaan eten wat een negatieve impact heeft op je gezondheid.
Opgelet voor misverstanden
Bij sommige mensen is idee ontstaan dat FODMAP’s schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid.
Dit klopt niet: indien je geen prikkelbaredarmsyndroom hebt, zullen de FODMAP’s je geen last bezorgen.
Zonder reden FODMAP-arm eten kan zelfs schadelijk zijn voor je gezondheid:
- Een tekort aan vezels.
- Minder vezels betekent minder gunstige darmflora.
- Er kunnen tekorten ontstaan aan andere vitaminen en mineralen.
Voedingstekorten voorkomen door individueel advies
Om het risico op voedingstekorten te voorkomen geef ik je in mijn praktijk professioneel en wetenschappelijk onderbouwd voedingsadvies om je prikkelbare darm tot rust te laten komen.
Kies voor een expert om je te begeleiden
De expertise van een gespecialiseerde diëtiste
De expertise die ik als diëtiste heb opgebouwd over het FODMAP-arm dieet deel ik graag met mijn patiënten. Ik weet hoe groot de invloed is van buikklachten op je dagelijks leven. Ik maakte het immers mee met mijn dochters die allebei het prikkelbare darmsyndroom hebben. Wat een lijdensweg was me dat! En de vreugde na het FODMAP-arm dieet: geen buikpijn of opgezwollen gevoel meer na het eten!
Door mijn persoonlijke ervaring ken ik de praktisch uitvoering van het dieet tot in de finesses (recepten, tips voor vervangproducten, waarop letten als je voeding koopt …).
Ik bestudeerde de wetenschappelijke waarde van het dieet in mijn bachelorproef (online te consulteren in de bibliotheek van de Erasmushogeschool).
Steeds up-to-date advies
Ik blijf de wetenschappelijke literatuur over het dieet volgen en ben aangesloten bij een professioneel netwerk van gespecialiseerde diëtisten. Samen met een aantal andere zelfstandige diëtisten in Vlaanderen zorg ik ervoor dat je een dieet voor prikkelbare darm op een correcte manier kan toepassen. Op die manier kunnen we zoveel mogelijk mensen met prikkelbare darm helpen om hun klachten door voeding onder controle te krijgen.
Tarieven
Vaak hebben we verschillende consultaties nodig om uit te zoeken hoe jij kan eten zodat je een rustige buik krijgt.
Hier vind je een overzicht van de tarieven van mijn professionele begeleiding
Ja! Ik wil graag professionele begeleiding door een gespecialiseerde diëtiste!
Leg vandaag je afspraak vast in mijn online agenda.
Heb je bijkomende vragen?
Stuur me je vraag door via het contactformulier.