Wetenschappelijk voedingsadvies: geen advies voor Jan en alleman
Wetenschappelijk voedingsadvies of anekdote?
Wetenschappelijk voedingsadvies is maatwerk.
Het is wetenschappelijk onderbouwd en gebaseerd op onafhankelijk onderzoek.De kunst bestaat erin om algemene adviezen te vertalen naar persoonlijke adviezen.
Een voedingsadvies voor de ene patiënt is niet noodzakelijk een goed advies voor de andere patiënt. Ieder mens is uniek en het is de taak van de professionele diëtist om individueel advies te geven.
Hierin onderscheidt de diëtist zich van coaches en goeroes die vaak uitgaan van anekdotisch bewijs (een onderzoek dat gebaseerd is op een persoonlijke ervaring of op slechts een gebeurtenis of voorval).
Een voorbeeld van anekdotisch bewijs: “Mijn opa werd honderd jaar, maar hij rookte elke dag en pak sigaretten en dronk een fles sterke drank uit”. Op die manier lijkt het alsof er geen verband is tussen kanker en sigaretten of tussen kanker en alcoholgebruik. Deze uitspraak is echter gebaseerd op een persoonlijke ervaring. Om iets zinnig te kunnen zeggen over de relatie tusen kanker en roken of tusen kanker en alcoholgebruik, moet je uitspraken doen die gebaseerd zijn op statisitieken en aangetoonde verbanden.
Feit en fabel
Tik eens de zoekopdracht “wat is gezonde voeding” in?
Kloppen al deze adviezen?
Zijn de volgende adviezen wetenschappellijk onderbouwd:
- Verlies nog snel 18 kg voor de feestdagen met onze wonderdrank.
- Voor mij geen Corona: Met dit voedingssupplement boost je je immuniteit.
- Brood en aardappelen zijn dikmakers.
- Volg het soepdieeet en vermager 4 kg per week!
- Het wordt winter, slik snel een extra dosis vitamine D!
Veel antwoorden die je zult terugvinden zijn gebaseerd op anekdotes. Iemand heeft bijvoorbeeld last van uitslag en start een of ander “dieet” met superfoods en bijzondere drankjes. De klachten gaan weg en men denkt dat er een verband is tussen het “dieet” en het verdwijnen van de klachten.
Er is op dat moment geen enkel wetenschappelijk bewijs dat deze methode werkt. Het betreft slechts de ervaring van een persoon. Het feit dat de uitslag verdwenen is, kan ook te wijten zijn aan andere factoren.
Toch is deze observatie (de uitslag is weg) vaak het sein om dit “dieet” met het brede publiek te delen.
Dit is echter geen wetenschappelijk voedingsadvies. Het is immers niet getest op een grote groep mensen. We gaan enkel af op de ervaring van een persoon.
Wil je betrouwbaar advies over voeding of over de relatie tussen voeding en gezondheid? Kies dan voor een erkende voedingsspecialist.
Diëtist of consulent
Diëtist
In België is de diëtist de enige voedingsprofessional die door de wetgever erkend is (KB van 19 februari 1997).
Je kan je dus niet zomaar vestigen als diëtist.
Enkel na het behalen van een professionele bachelor voedings- en dieetkunde aan een hogeschool mag je aan de slag als diëtist.
De diëtist is een paramedicus (net zoals kinesitherapeut, podoloog, logopedist of audioloog bijvoorbeeld).
Consulent
Voedingsconsulenten, voedingscoaches, gezondheidstherapeuten, gewichtsconsulenten, wellness consulenten, leefstijlconsulenten beschikken niet over een officieel erkend diploma.
Sommigen voelen zich geroepen om voedingsadvies te geven na een korte (vaak dure) opleiding van enkele weken of avonden. Deze opleidingen worden niet door de overheid gecontroleerd en er zijn geen kwaliteitsvereisten aan verbonden.
Alle cursisten krijgen na afloop een getuigschrift, maar geen officieel diploma.
Onwettig uitoefenen van de geneeskunde?
Beschik je niet over een officieel erkend diploma dan mag je enkel voedingsadvies geven aan gezonde mensen.
Indien je zonder officiële opleiding voedingsadvies geeft aan mensen die aandoeningen hebben zoals een verhoogde bloeddruk, obesitas of diabetes dan is dit niet zonder ricico’s. Bijkomend probleem in dit verband: hoe bepaalt iemand zonder wetenschappelijke opleiding of iemand al dan niet gezond is?
Indien een consulent of coach een persoon met een medische aandoening toch adviseert, voldoet hij niet aan de wettelijke voorwaarden. Dit kan leiden tot gerechtelijke vervolging wegens het onwettig uitoefenen van de geneeskunde. In extreme gevallen kan een patiënt daardoor zelfs overlijden.
De diëtist kan ook een coach zijn!
Als diëtist combineer ik coachende vaardigheden met een wetenschappelijke visie op voeding.
Tijdens onze consultaties motiveer ik je om je doelen te bereiken. Ik bekijk samen met jou het grotere plaatje; het gaat om meer dan eten alleen. Je eetgedrag is nooit een eiland maar hangt ook vast ook zaken zoals slaap, stress, bewegen.
Zijn er al eens momenten waarop je motivatie zoek is dan geef ik je een extra duwtje in de rug. Ik spoor je aan om stoppen in de goede richting te zetten. Daarom werk ik vaak met trajecten zodat je de kans krijgt om nieuw gedrag aan te leren en te oefenen.
Voedingsadvies is maatwerk
- Via een online beweegprogramma krijg je vaak voedingsadvies bij aankoop van bepaalde voedingssupplementen.
- Bij de krant vind je een gratis boek over gezonde voeding.
- Op Google vind je allerlei dieet- en eetschema’s.
Wat is dan de meerwaarde van advies bij de diëtist?
Een voorbeeld uit de praktijk: Jan en Peter
Jan
Jan is een fitte vijftiger. Hij houdt van lekker eten en heeft last van een beginnend buikje.
Hij besluit eens naar de huisarts te gaan.
Na onderzoek blijkt dat Jan kerngezond is: zijn cholesterol valt binnen de normale waarden. Zijn hart klopt regelmatig, zijn bloeddruk is uitstekend.
Jan wil af van zijn buikje.
Hoe begint hij daaraan?
Peter
Peter is een fitte vijftiger. Hij houdt van lekker eten. Hij heeft last van een beginnend buikje en een verhoogde cholesterol.
Hij besluit om nog eens naar de huisarts te gaan voor een controle.
Na bloedonderzoek blijkt dat zijn cholesterol verder gestegen is en dat zijn bloeddruk verhoogd is.
De dokter schrijft medicatie voor, maar vertelt erbij dat er een verband kan zijn tussen zijn voeding en zijn klachten.
Peter wil zijn voeding aanpassen. Maar hoe begint hij daaraan?
Jan en Peter bij de consulent
Toevallig zien Jan en Peter enkele dagen later in een plaatselijke krant een aankondiging voor een kookworkshop met groenten.
Ze schrijven zich in, want dit is een stap in de goede richting denken ze.
De lesgever is een voedingsconsulent. Na afloop krijgen ze een kaartje mee. Ze besluiten om eens een afspraak te maken bij deze consulent.
Jan bij de consulent
Jan verschijnt op de afspraak. De voedingsconsulent stelt vast dat Jan geen medicatie neemt en geen enkele lichamelijke klacht heeft. Ze geeft hem recepten mee om meer variatie te brengen in zijn eten.
Peter bij de consulent
Peter arriveert bij de consulent en die hoort dat Peter medische problemen heeft en medicatie neemt. De consulent weet dat hij geen voedingsadvies mag geven omdat Peter een medische aandoening heeft. De consulent moet Peter doorverwijzen naar een gespecialiseerde hulpverlener (diëtist of arts).
Jan en Peter bij diëtiste Hilde
Jan bij de diëtist
Heeft de diëtist ook een meerwaarde voor Jan? Hij heeft immers geen medische aandoening.
Voor Jan is het goed om te weten dat een diëtist zowel gezonde als zieke mensen begeleidt.
De diëtist zal de voedingsgewoonten van Jan in kaart brengen. Er is ook aandacht voor de (familiale) medische voorgeschiedenis.
Het advies is maatwerk want de diëtist houdt rekening met de voedingsgewoonten en -voorkeuren van Jan.
De diëtist bekijkt samen met Jan welke kleine ingrepen in zijn voedingspatroon kunnen helpen om van zijn buikje vanaf te geraken.
De diëtist geeft advies en tips om een gezonde levensstijl te behouden. Zijn diëtist zal hem ertoe aanzetten om gezond te eten, voldoende te bewegen, aandacht te hebben voor een gezond slaappatroon. Zijn diëtist zal hem ook motiveren om aan preventie te doen door hem aan te sporen om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek naar bijvoorbeeld dikkedarmkanker.
Peter bij de diëtist
In het geval van Peter is het duidelijk: Peter kan enkel voedingsadvies krijgen van een diëtist omdat hij medische problemen heeft.
De diëtist ondervraagt Peter gedetailleerd over zijn voeding en zijn medische klachten (voedingsanamnese). Op die manier brengt de diëtist de voedingsgewoonten van Peter in kaart.
Het advies is maatwerk, want het zal zoveel mogelijk aansluiten bij de gewoonten van Peter. Hij wil op zondag samen met zijn gezin frietjes kunnen eten. De diëtist vertelt dat geen enkel voedingsmiddel verboden is.De diëtist geeft hem voedingsadvies om zijn cholesterolgehalte te verlagen en zijn bloeddruk onder controle te houden. Op die manier wordt de diagnose van de dokter vertaald naar concreet voedingsadvies.
Peter volgt geen dieet, maar werkt aan een gezonde levenstijl. Door kleine aanpassingen aan zijn voeding zal hij als bonus zijn buikje zien krimpen.
Doordat de diëtist steeds maatwerk levert is elk advies individueel.
Een voedingsadvies voor patiënt X is niet noodzakelijk een goed advies voor patiënt Y.
Wat wel zeker is: bij de diëtist krijg je steeds betrouwbaar en wetenschappelijk onderbouwd voedingsadvies!
Heb je vragen over voeding en gezondheid?
Ja! Ik wil graag professionele begeleiding door een gespecialiseerde diëtiste!
Leg vandaag je afspraak vast in mijn online agenda.
Heb je bijkomende vragen?
Stuur me je vraag door via het contactformulier.