Zoek jij steeds excuses om niets te veranderen aan je levensstijl? Dat is normaal, want we voelen ons veilig als we alles bij het oude laten. Nieuwe gewoonten vragen om verandering. En dikwijls hebben we daar geen zin in.
Herken je het stemmetje in je binnenste dat zegt:
Waarom zou ik iets veranderen aan mijn eten? Ik heb al mijn hele leven op deze manier gegeten.
Iedereen in mijn familie is mollig. Dat is nu eenmaal zo.
Ik heb geen tijd om eten te maken. Ik heb al werk genoeg.
Ik eet wel een pizza uit de diepvries. Dan spaar ik tijd want ik heb minder afwas.
Durf je eerlijk te zijn tegenover jezelf en te zeggen: dit kan wel anders? Durf je luisteren naar een ander stemmetje?
Lekker eten? Dat kan met eenvoudige recepten. Op een halfuurtje kan ik een lekkere maaltijd klaarmaken.
Ik neem tijd om lekker te eten. Een simpele boterham leg ik op een mooi bord. Ik versier mijn boterham met een tomaat en strooi er wat peterselie over.
Natuurlijk kan ik veranderen en dingen anders doen. Ik leef op een andere manier dan toen ik 16 jaar was.
De vraag is niet “Zal het me lukken om iets aan mijn levensstijl of aan mijn gewicht te doen”, maar “Hoe ga ik dat doen?”.
Voor wie graag wat gewicht verliest roept het woord “dieet” vaak afkeer en weerstand op. Het betekent immers meestal: “je mag dit niet eten” of “je moet drastisch minder eten”. En dat lukt vooral tijdens de duur van het dieet.
Gelukkig duren drastische diëten meestal niet lang, want ondertussen loop je de kans op voedingstekorten. Eet je geen brood of fruit? Dan schrap je een belangrijke bron van vezels, vitaminen en mineralen. Op lange termijn heeft dit gevolgen, onder andere voor je weerstand.
Een goede weerstand maakt het verschil tussen ziek worden en gezond blijven. Stel je een kamer voor met 100 mensen en een drager van een virus. Waarom worden sommige mensen ziek en andere niet? Waarom hebben sommige mensen lichte symptomen en zijn andere mensen zwaar ziek van hetzelfde virus?
Eten en weerstand
Van sommige voedingsmiddelen wordt gezegd dat ze de weerstand verhogen. We moeten onszelf echter geen fabeltjes wijsmaken: er is nog van geen enkel voedingsmiddel bewezen dat het beschermt tegen bepaalde aandoeningen zoals het Corona-virus bijvoorbeeld. Wat wel zeker is, is dat gezonde eet- en leefgewoonten ervoor zorgen dat je weerstand in topvorm is. Een goede weerstand zal geen besmetting voorkomen, maar zal wel de gevolgen van de besmetting beperken.
Dieet enkel op voorschrift
Enkel een medische noodzaak is een reden om bepaalde voedingsmiddelen te schrappen. Reageer je allergisch op bepaalde voedingsmiddelen of heb je een ziekte waar voeding een rol kan spelen (coeliakie, nierziekten)? Dan zal je arts een voorschrift uitschrijven voor een dieet. Dergelijk dieet staat steeds onder medisch toezicht van een arts of een diëtist om te vermijden dat er op langere termijn tekorten ontstaan.
Ik moet al mijn eten stomen, want ik mag geen vet gebruiken.
Ik mag geen aardappelen en vlees combineren.
Ik mag geen fruit eten.
Ik moet mijn maaltijden vervangen door shakes of repen.
Ik moet streng diëten om gewicht te verliezen
Je vermoedt dat alleen een streng dieet kan helpen om gewicht te verliezen en daarom denk je dat sommige voedingsmiddelen totaal verboden zijn. Of je denkt dat je enkel nog shakes of repen mag eten. Maar klopt dit idee wel?
Om dit idee te onderzoeken, bestudeerde een groep van internationale wetenschappers 14 populaire diëten bij overgewicht. Ze vergeleken de deelnemers met mensen die niet op dieet waren. Er deden 21.942, vooral vrouwelijke, deelnemers mee aan deze studie. Alle deelnemers hadden een gemiddeld BMI van 33 (ernstig overgewicht).
De resultaten van het onderzoek
Het goede nieuws is dat na zes maanden het gewicht en de bloeddruk daalde bij alle soorten diëten.
Helaas was na een jaar de daling in gewicht bijna volledig verdwenen. Bijna alle deelnemers waren bijgekomen. Het positieve effect op de bloeddruk was zelfs bijna volledig verdwenen.
De reden waarom het gewicht na verloop van tijd toeneemt? De meeste mensen kunnen het dieet niet volhouden. Na verloop van tijd zijn ze de “speciallekes” beu. Ze eten zoals ze voordien aten en de kilo’s komen er weer bij. Ze hebben immers niets veranderd aan hun levensstijl. Bovendien brengt een streng dieet je metabolisme (hoe je lichaam omgaat met de energie uit voedsel) volledig in de war. Hierdoor zal je in de toekomst nog sneller in gewicht toenemen. Een nieuw dieet is daardoor bij voorbaat gedoemd om te mislukken.
Vergeet dieet: eet!
De enige manier om gewicht te verliezen is stoppen met diëten en je levensstijl te veranderen. En bij die levensstijl hoort lekker eten!
Ben je benieuwd hoe je een gezonde levenstijl kan combineren met lekker eten? Vraag raad aan je arts of diëtist om je op weg te zetten.
Hoorde je al eens de hymne “You never walk alone” zingen in een voetbalstadion? Wat een energie gaat daarvan uit! Iedereen zingt op zijn eigen manier, maar iedereen heeft hetzelfde doel voor ogen. Letterlijk en figuurlijk.
Elke supporter heeft maar één doel: de overwinning van hun club. Het enthousiame van de supporters motiveert bovendien de spelers op het veld. Voetballers geven toe beter te spelen indien het stadion vol zit.
Steun krijgen is niet alleen belangrijk op sportief gebied. Ook wie start met een nieuwe levenstijl of anders wil gaan eten, heeft behoefte aan supporters. Het is een goed plan om vrienden, familie, kennissen en buren te vertellen wat je van plan bent. Op die manier kunnen ze je helpen als je je doel uit het oog dreigt te verliezen.
Voetballers hebben nood aan supporters, maar ook aan een goede trainer. Een trainer begeleidt zijn team tijdens de wedstrijd door instructies te geven vanaf de zijlijn. Een goede trainer houdt op elk moment overzicht en leidt op die manier zijn team naar het doel: de overwinning.
Heb jij als doel om enkele kilo’s te vermageren of anders met eten om te gaan? Ook dan heb je behoefte aan een trainer die alle kneepjes van het vak kent. Iemand die je informeert en motiveert. Voor professioneel en wetenschappelijk advies over voeding en leefstijl ben je bij een diëtist aan het goede adres.
De diëtist gaat met jou op zoek gaan naar een voedingspatroon dat op je lijf geschreven is en coacht je. Door gepersonaliseerde tips op maat van jouw lijf en leven boek je betere resultaten dan dat je op je eentje aan de slag gaat. Een begeleiding door een diëtist garandeert op lange termijn betere resultaten. Ga je samen met je diëtist voor gewichtsverlies? Door een verandering in levensstijl kies je ervoor dat de kilo’s eraf blijven. Ook nadat de begeleiding gestopt is.
Een nieuwe levensstijl moet je voldoende lang oefenen. Zodat die levensstijl op den duur ook een automatisme wordt. Je hoeft er niet meer over na te denken. Indien je doel was om gewicht wil verliezen, betekent dit dat het gewichtsverlies na de begeleiding bijvend zal zijn. Om ervoor te zorgen dat je jezelf voldoende tijd gunt, is een traject een waardevolle investering.
Een traject geeft je de nodige tijd om jarenlange gewoontes te veranderen. Door te kiezen voor een traject raak je zonder dat je het beseft gewoon aan een gezonde levensstijl. Je leert tijdens het traject om te eten met de focus op lekker eten. Met kleine ingrepen in je voeding bereik je grote resultaten.
Zowel bij de start van een nieuw bedrijf als van een nieuwe levensstijl is het een goed idee om je af te vragen: “Waarom wil ik dit? Waarom wil ik met iets nieuws beginnen? Waarom wil ik mijn levensstijl veranderen?”.
Kies bewust om te veranderen. Start niet met een volledig nieuwe levensstijl omdat je buur of een collega dat ook doet. Je weet immers niet of deze levensstijl ook geschikt is voor jou. Ieder mens is uniek. Iedereen heeft zijn eigen levensstijl.
Om gepersonaliseerd advies te krijgen en om verkeerde investeringen en teleurstellingen te vermijden is het goed om raad te vragen aan iemand met kennis van zaken. In de bedrijfswereld kan je raad vragen aan een bankier of een accountant.
Voor vragen over je levensstijl kan je terecht bij een medisch geschoolde hulpverlener zoals een arts, diëtist. Deze hulpverleners werken samen. Zij zullen je vragen beantwoorden en je helpen om een keuze te maken die volledig op jou afgestemd is. Je wil immers graag persoonlijk advies zodat je investering rendeert.
Door vragen te stellen aan jezelf en aan anderen kom je uiteindelijk tot een plan waardoor je een duidelijk beeld krijgt van wat je wil bereiken. Tijdens het plannen denk je na over mogelijke hinderpalen bij de uitvoering van je plan. Doordat je op lange termijn denkt, laat je je niet uit het lood slaan door kleine tegenslagen.
Resultaat van een dagje bakken: meer dan 6 kilo brood in alle maten en smaken. Links: zuurdesembroodjes op basis van spelt, teff, tarwe en diverse zaden. Bovenaan rechts: gistbrood (suikerbrood en rozijnenbrood). Onderaan rechts: zuurdesembroden groot formaat.
Nadat alles afgekoeld is gaat deze mooie voorraad de diepvries in. Ik ben weer voor een tijdje zoet!
Ergens in het jaar 2019 of 2020 en zeker bij het begin van 2021 had je het idee om gezonder te gaan leven, maar liefst van al speelde je ook wat extra kilo’s kwijt. Een nieuwe levensstijl met een lager gewicht, dat klinkt mooi. Maar hoe begin je daar nu aan? Hoe maak je de overgang van droom naar daad?
Je hebt al wat nagedacht en ziet toch nog enkele bezwaren. Herken je sommige van deze uitspraken?
Ik start volgende week, want nu heb ik nog van alles in huis. Stel dat ik op dieet ga dan zal ik dat niet meer kunnen eten. Zonde van het geld.
Momenteel is het erg druk op het werk. Misschien beter wachten tot na de zomer dan kan ik ineens iets doen aan de extra kilo’s die altijd blijven plakken na de vakantie.
Ik ben niet overtuigd dat het mij deze keer wel zal lukken. Met die repen en shakes was ik spectaculair afgevallen vorige zomer, maar na de zomer woog ik zelfs meer dan voor de start van dat dieet.
Ik heb een gezin en ik heb geen zin om voor mij apart te koken.
Alle bovenstaande uitspraken zijn voorbeelden van uitstelgedrag.
Je kan wachten tot je op een dag het geschikte recept vindt voor een gezonde levensstijl. En hopen dat de kilo’s ondertussen vanzelf verdwijnen. Om het met een spreekwoord te zeggen: Je kan wachten tot je een ons weegt. Je wacht en wacht en wacht …
Een gezonde levensstijl met een gezond gewicht is als een bedrijf uitbouwen: je start met een plan. Je start pas op het ogenblik dat je echt zeker weet wat je wil gaan doen. Als je nog twijfelt tussen een groentenwinkel openen of een schoenenwinkel starten is het misschien een goed idee om er nog even over na te denken en de voor- en nadelen eens op papier te zetten.
Een plan zorgt ervoor dat je een duidelijker beeld krijgt van wat je wil bereiken. Je denkt na over mogelijke hinderpalen bij de uitvoering van je plan. Doordat je op lange termijn denkt, laat je je niet uit het lood slaan door kleine tegenslagen.
In de volgende blogs ga ik dieper in op een mogelijk plan en de hinderpalen voor een gezonde levensstijl. We zullen zien dat er veel overeenkomsten bestaan tussen een succesvol bedrijfsplan en een plan voor een gezonde levensstijl.
Een
nieuw jaar is de start van veel goede voornemens. Bij veel mensen betekent de start
van een nieuw jaar ook de start van een nieuw dieet. Aangespoord door (commerciële)
succesverhalen in de media gaat men op zoek
naar een geschikt “dieet”.
Het dieetkeuzemenu heeft meer nummers dan de kaart van een Chinees restaurant. Alle gerechten beloven gegarandeerd een spectaculair gewichtsverlies.
Kies uit onder andere: het bloedgroependieet, het tien dagen dieet, het pastadieet, het proteïnedieet met shakes of repen, het ketodieet, fruitdiëten (bananendieet, ananasdieet) of groentediëten (kooldieet, soepdieet). Of honderden andere diëten.
Het goede nieuws is dat al deze diëten werken. Je verliest er immers gewicht mee. Door elk van deze diëten ga je drastisch minder eten. Je bent voortdurend gefocust op de aanbevelingen van het dieet en de kilo’s vliegen eraf.
Grote vreugde als het einddoel bereikt is: “Ik ben x kilo afgevallen”. Geen dure poeders of shakes meer, maar dagelijkse kost. Opnieuw brood, aardappelen en pasta op het menu. Eindelijk weer gewoon eten. Gedaan met het hongergevoel en de constante controle.
In de praktijk betekent het einde van het dieet vaak het begin van een forse gewichtstoename. Dit is het logische gevolg van allerlei processen in je lichaam. Ik kom op deze procesen terug in een latere blog.
Wil
je gewicht verliezen wees dan realistisch. Stel jezelf dan de vraag: “Hoeveel tijd
heeft het mij gekost om die extra kilo’s erbij te krijgen?”
Stel je bent gedurende 5 jaar elk jaar 4 kg toegenomen in gewicht. Na 5 jaar heb je dus 20 kg extra verzameld. Is het realistisch om te verwachten dat deze 20 kg op 5 maand zullen verdwijnen?
Nochtans
beloven sommige diëten een gewichtsverlies van 14 kg in 24 dagen!
Wil je
blijvend van de overtollige kilo’s af dan zal je het anders moeten aanpakken. Met
een plan dat werkt. En dat is alvast geen dieet.
Wat wel werkt, daarover lees je in een andere blog.
“Wees voorzichtig met het lezen van boeken over gezondheid. U kunt sterven aan een drukfout.” (Mark Twain)
Betrouwbaar voedingsadvies: wie geeft raad?
“Verlies nog snel 18 kg voor de feestdagen met onze wonderdrank”
“Voor mij geen Corona: Met dit voedingssupplement boost je je immuniteit”
“Brood en aardappelen zijn dikmakers”
“Volg het soepdieeet en vermager 4 kg per week!”
“Het wordt winter, slik snel een extra dosis vitamine D”
Op 28 oktober 2020 om 16 u 19 gaf Google meer dan 5 miljoen antwoorden op de zoekopdracht “gezond eten” (5 360 000 antwoorden om precies te zijn). Ook in de media krijg je heel wat tips en advies over gezonde voeding. Maar hoe weet je nu of dat advies kwalitieitsvol is? Wie geeft betrouwbaar en wetenschappelijk advies over voeding?
Wie mag voedingsadvies geven?
De Belgische overheid erkent enkel de diëtist als voedingsprofessional en heeft daarvoor ook een wettelijk kader voorzien.
Hoe zit het dan met de adviezen van voedingsconsulenten, voedingscoaches, gezondheidstherapeuten, gewichtsconsulenten, wellness consulenten, leefstijlconsulenten?
Deze coaches en consulenten beschikken niet over een erkend diploma. Dikwijls volgen ze een korte (vaak dure) opleiding van enkele weken of avonden. Deze opleidingen worden niet door de overheid gecontroleerd en er zijn geen kwaliteitsvereisten aan verbonden. De cursisten krijgen na afloop een getuigschrift, maar geen officieel diploma.
Deze consulenten mogen enkel advies geven aan gezonde mensen. Indien een consulent vaststelt dat er een medische klacht is bij iemand die hij behandelt dan is hij verplicht om door te verwijzen naar een arts. Indien de consulent de persoon met een aandoening toch behandelt, loopt hij een groot risico. Op dat ogenblik verricht hij immers een behandeling zonder aan de wettelijke voorwaarden te voldoen. Dit kan leiden tot gerechtelijke vervolging wegens het onwettig uitoefenen van de geneeskunde.
Kwaliteitslabel voor voedingsadvies
Om een richtlijn te geven inzake kwaliteitsvolle begeleiding op vlak van onder andere voeding zorgde de Belgische wetgever voor een wettelijk kader. De diëtist wordt beschouwd als een paramedicus (meervoud: paramedici). Volgens de FOD Volksgezondheid is dit:
Je kan je niet zomaar vestigen als diëtist. Een diëtist kan enkel zijn beroep uitoefenen indien hij afstudeert aan een hogeschool. Na zijn studies mag hij zich bachelor in de voedings- en dieetkunde noemen:
De opleiding is een combinatie tussen voedingsleer en medische kennis. Door deze medische achtergrond is de diëtist ook in staat om samen te werken met andere professionals in de zorg zoals artsen, specialisten in ziekenhuizen, wijkgezondheidscentra, …
Bovenstaand filmpje van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten geeft een overzicht van wat een diëtist precies doet.
Hoe vind je een diëtist?
Start je zoektocht naar voedingsadvies door een bezoek te brengen aan de website van de Vlaamse Vereniging van Diëtisten (VBVD). Via de zoekfunctie op de site vind je een erkende diëtist je buurt. Opgelet: deze website toont niet alle diëtisten, want niet elke diëtist is bij deze beroepsvereniging aangesloten. Om te controleren of iemand een erkende diëtist is, kan je zijn naam invullen op de site van het RIZIV. Enkel erkende diëtisten met een bachelordiploma voedings- en dieetkunde kunnen een RIZIV-nummer krijgen.
Advies voor Jan en alleman
Via een online beweegprogramma krijg je vaak voedingsadvies bij aankoop van bepaalde voedingssupplementen. Bij de krant vind je een gratis boek over gezonde voeding. Op Google vind je allerlei dieet- en eetschema’s.
Heeft de diëtist dan nog een meerwaarde? Laat ons een kijkje nemen in het leven van Jan en Peter!
Jan is een fitte vijftiger. Hij houdt van lekker eten. Op de site van het Vlaams Instituut voor Gezond Leven heeft hij zijn BMI berekend en hij ziet dat hij een BMI van 29 heeft. Hij stelt vast dat dit overgewicht betekent. Hij maakt zich toch wat zorgen en besluit naar de huisarts te gaan. Na onderzoek blijkt dat Jan kerngezond is: zijn cholesterol valt binnen de normale waarden. Zijn hart klopt regelmatig, zijn bloedruk is uitstekend. Maar hij zou toch graag enkele kilootjes kwijtspelen, want hij heeft gehoord dat overgewicht een risicofactor is bij Corona. Maar hoe begint hij daaraan?
Peter is een fitte vijftiger. Hij houdt van lekker eten. Hij heeft al een aantal jaren last van een verhoogde cholesterol. Zijn dokter zegt dat medicatie nog niet nodig is. Op de site van het Vlaams Instituut voor Gezond Leven heeft hij zijn BMI berekend en hij ziet dat hij een BMI van 29 heeft. Hij stelt vast dat dit overgewicht betekent. Hij maakt zich toch wat zorgen en besluit nogmaals naar de huisarts te gaan. Na onderzoek blijkt dat zijn cholesterol verder gestegen is en dat zijn bloedruk verhoogd is. De dokter schrijft dit keer wel medicatie voor. De dokter vertelt dat er een verband kan zijn tussen zijn voeding en zijn klachten. Peter denkt dat het misschien een goed idee is om zijn voeding wat aan te passen. Maar hoe begint hij daaraan?
Toevallig zien Jan en Peter enkele dagen later in een plaatselijke krant een aankondiging voor een kookworkshop met groenten. Ze schrijven zich in, want misschien is dat goed om wat gewicht te verliezen. De lesgever is een voedingsconsulent. Na afloop krijgen ze een kaartje mee. Ze besluiten om eens een afspraak te maken bij deze consulent.
Hetzelfde advies voor Jan en Peter?
Jan verschijnt op de afspraak. De voedingsconsulent stelt vast dat Jan geen medicatie neemt en geen enkele lichamelijke klacht heeft. Ze geeft hem recepten mee om meer variatie te brengen in zijn eten.
Peter arriveert bij de consulent en die hoort dat Peter medische problemen heeft en medicatie neemt. De consulent weet dat hij geen voedingsadvies mag geven omdat Peter een medische aandoening heeft. De consulent moet Peter doorverwijzen naar een gespecialiseerde hulpverlener.
Peter op consultatie bij de diëtist
In het geval van Peter is het duidelijk: Peter kan enkel voedingsadvies krijgen van een diëtist omdat hij medische problemen heeft.
De diëtist ondervraagt Peter gedetailleerd over zijn voeding en zijn medische klachten (voedingsanamnese). Op die manier brengt de diëtist de voedingsgewoonten van Peter in kaart.
Het advies zal zoveel mogelijk aansluiten bij de gewoonten van Peter; uiteraard kan hij op zondag samen met zijn gezin frietjes eten. De diëtist geeft voedingstips om het cholesterolgehalte te verlagen en de bloedruk onder controle te houden. Op die manier wordt de diagnose van de dokter vertaald naar concreet voedingsadvies.
Peter leert andere voedingskeuzes maken door etiketten te leren lezen. Hij eet graag ontbijtgranen en kan die blijven eten. Dankzij zijn diëtist heeft hij de kennis om bewust te kiezen in het rek van de ontbijtgranen. Zijn eten is even smakelijk, maar levert nu voedingsstoffen van hoge kwaliteit.
Op die manier werkt Peter aan een gezonde levenstijl. Door kleine aanpassingen aan zijn voeding zal hij als bonus enkele kilootjes verliezen. Dit gewichtsverlies heeft bovendien een gunstige invloed op zijn bloedruk.
Jan op consultatie bij de diëtist
Heeft de diëtist ook een meerwaarde voor Jan? Hij heeft immers geen medische aandoening.
Voor Jan is het goed om te weten dat een diëtist zowel gezonde als zieke mensen begeleidt. Bij Jan zal de diëtist eveneens een grondige voedingsanamnese afnemen. Hierbij wordt rekening gehouden met zijn (familiale) medische voorgeschiedenis. Door kleine ingrepen in zijn voedingspatroon zal de diëtist Jan helpen om op duurzame wijze enkele kilootjes te verliezen.
Aan een gezond persoon geeft een diëtist advies en tips om een gezonde levensstijl te behouden. Door zijn medische achtergrond is de diëtist een belangrijke partner inzake gezondheidspreventie. De diëtist zet mensen ertoe aan om gezond te eten, voldoende te bewegen, aandacht te hebben voor een gezond slaappatroon en om aan preventie te doen (vb. patiënten motiveren om deel te nemen aan de bevolkingsonderzoeken naar dikkedarmkanker, borstkanker).
Doordat de diëtist steeds maatwerk levert is elk advies individueel. Een voedingsadvies voor patiënt X is niet noodzakelijk een goed advies voor patiënt Y.
