Geef mij een steunpunt en ik verplaats de aarde

Een

Als diëtistst zie ik het vaak gebeuren: een minieme aanpassing in je levensstijl werkt vaak als een hefboom. Met kleine ingrepen in je voeding kan je vaak grote resultaten bereiken. Denk daarbij aan de werking van de hefboom. Dit principe komt van Archimedes. Hij berekende hoe hij met een simpele hefboom de aarde zou kunnen optillen. Hij vertelde zijn landgenoten: “Geef mij een steunpunt en ik verplaats de aarde.”

Preventie door voeding is een belangrijke hefboom om chronische ziekten terug te dringen (diabetes type 2, hart- en vaatziekten). Door anders te gaan eten, opent zich bovendien vaak een nieuwe wereld met een nieuwe levensstijl. Mensen voelen zich beter en kunnen eten zonder zorgen. Ik volg graag de wetenschappelijke literatuur over preventie, daarom woonde ik op 14 oktober 2020 een webinar bij van professor Albrecht naar aanleiding van zijn boek: “Investeren in een gezonde levensstijl. Op weg naar een activerend preventiebeleid”.

Ik was nieuwsgierig hoe iemand met een economische achtergrond het begrip levensstijl benadert. In onderstaande blog geef ik een verslag van de webinar. Je krijgt ook enkele bedenkingen die ik maak bij de visie van de professor.

Investeren en rendement

Professor Albrecht is econoom aan de UGent en  bekijkt gezondheid vanuit economisch standpunt. Hij bekijkt de wereld en de gezondheidszorg in termen van investering en rendement.

De professor richt zijn aandacht vooral op de chronische aandoeningen die horen bij onze westerse levensstijl: diabetes type 2, hoge cholesterol, aderverkalking …

Hij becijferde in zijn boek het rendement van een gezonde levensstijl. De cijfers spreken voor zich:

  • Het risico op chronische aandoeningen vermindert met 70 tot 80 %.
  • Het risico op hart- en vaatziekten daalt met 90 tot 94 %.

Levensstijl versus medicatie bij welvaartsaandoeningen

We weten uit diverse studies dat bij chronische ziekten (diabetes, overgewicht, hoge bloedruk) de levensstijl vaak aan de basis ligt van de aandoening. Vaak is een pilletje gemakkelijker dan de levensstijl aan te passen.

Pillen lijken een simpele oplossing, maar ze hebben ook bijwerkingen waardoor de kwetsbaarheid voor andere aandoeningen kan toenemen. Professor Albrecht verwijst naar de link tussen diabetesmedicatie en medicatie tegen hoge bloedruk en een extra gevoeligheid voor het oplopen van het virus Covid-19.  Deze link is ook aangetoond tijdens de SARS-epidemie.

Professor Albrecht stelt voor om onze immuniteit te versterken door een gezonde levensstijl die rust op de volgende pijlers: volwaardige voeding, stress beperken, voldoende beweging en verstandig omgaan met alcohol.

Individueel gezondheidsbudget: zelf kiezen voor welke aanpassing in je levensstijl die je wil

De kernboodschap in het boek is: geef de mensen een individueel gezondheidsbudget om aan preventie te doen.

Indien de aandoening reeds tot uiting is gekomen:  laat de mensen de keuze om hun levensstijl aan te passen waardoor de aandoening kan genezen worden.  Hij verwijst naar de Heart Lifestyle Trial. Door een gezonde levensstijl kan je bij mensen met aderverkalking de gevolgen van de ziekte terugdringen.

Met een individueel gezondheidsbudget kan iedereen levensstijladvies inkopen om aan preventie te doen of om curatief te werken. De professor stelt voor dat de dokter bij vb. chronische welvaartsziekten eerst het gezondheidsbudget activeert in plaats van een pilletje te geven.

Door dit individueel gezondheidsbudget investeert het individu in zijn gezondheid zonder dat hij zijn persoonlijke geldmiddelen moet aanspreken.

Dit budget moet voor iedereen toegankelijk zijn en moet op maat van elke burger zijn. Sommige mensen hebben nood aan individuele begeleiding, voor anderen werken groepssessies beter. Nog anderen hebben nood aan begeleiding thuis.

Door het gezondheidsbudget verschuift de winst van de preventie naar het individu. Momenteel is het zo dat de opbrengsten voor preventie voor de overheid zijn. De overheid maakt minder kosten voor gezondheidsuitgaven (denk aan de besparing van 9,5 miljard). De lasten zijn voor het individu (kosten voor abonnement fitness, sportclub, advies gezonde levensstijl, …)

Uitgaven gezondheidszorg beheersen

Waarom zouden we als maatschappij de focus leggen op preventie door een gezonde levensstijl? Momenteel gaat 35 % van het totale gezondheidszorgbudget naar chronische aandoeningen die relatief eenvoudig te vermijden zijn. Dit cijfer zal verder oplopen en zal een hypotheek leggen op onze welvaart.

Ik zocht de cijfers voor het gezondheidsbudget voor 2020 op. Dit budget bedraagt 27 miljard euro. Dit wil zeggen dat er jaarlijks minstens 9,45 miljard euro kan bespaard worden door preventie.

Ik maakte me bovendien de bedenking dat we met het uitgespaarde geld duur onderzoek zullen kunnen financieren naar aandoeningen die moeilijk of nog niet  te behandelen zijn.

Punt van kritiek op het boek

Voor het luik voeding vergeet de professor een hoofdrolspeler te vermelden: de diëtist.  De diëtist is de enige erkende paramedicus met een wetenschappelijke opleiding over de relatie tussen  voeding en ziekte. De diëtist kent de wetenschappelijke achtergrond van chronische aandoeningen.

Aanpassen levensstijl: vraag raad aan je diëtist

Elk individu is anders, dus iedereen heeft nood aan een persoonlijk aanpak.

Ben je bang om iets te veranderen aan je levensstijl? De tijd dat de diëtist je strenge dieetregels oplegde is voorbij. Het is niet realistisch om jarenlange gewoontes zomaar te veranderen. Een aanpassing van je levensstijl vraagt tijd en gebeurt stap voor stap.

In mijn diëtistenpraktijk leer je anders eten met de focus op lekker eten. Je leert waarom je bepaalde voedingskeuzes maakt. Je rekent ook af met valkuilen zoals emotioneel eten. Indien je begeleid wordt door een diëtist boek je meer succes in het veranderen van je levensstijl.
Door de tips en de begeleiding van de diëtist leer je hoe je veranderingen in je voeding blijvend kunt maken. Zodat de resultaten ook blijvend zijn.

Een minieme aanpassing in je levensstijl werkt vaak als een hefboom; met kleine ingrepen in je voeding kan je vaak grote resultaten bereiken. Denk daarbij aan de werking van de hefboom. Dit principe komt van Archimedes. Hij berekende hoe hij met een simpele hefboom de aarde zou kunnen optillen. Hij vertelde zijn landgenoten: “Geef mij een steunpunt en ik verplaats de aarde”.