Veerkracht

Veerkracht is zoals een elastiek die na het uitrekken terugspringt. Er bestaat ook een mentale elastiek die helpt om terug te veren na verdriet en tegenslagen. Wist je dat je mentale veerkracht kunt trainen als een spier?

Door de zon, door de regen

Je hebt een weekje thuisvakantie gepland met allerlei leuke activiteiten: gaan wandelen, een terrasje doen, in de tuin werken, een boekje lezen op je pas gemaaide gazon, …
En dan begint het water te gieten. Van \’s morgens vroeg tot \’s avonds laat. Je ziet je vakantie letterlijk in het water vallen.

Hoe ga je daarmee om?

• Je vakantieweek is compleet verpest. Je hebt de hele week een rothumeur.
• Je kijkt al uit naar volgend jaar. Dan neem je ook vakantie in september. Hopelijk is het dan goed weer.
• Je trekt je stapschoenen aan en je gaat wandelen. Je troost je met de gedachte: Er bestaat niet zoiets als slecht weer, alleen maar verschillende soorten goed weer (citaat John Ruskin, Engels recensent 1819-1900).
• Je bent een grote optimist en gaat wandelen in de gietende regen met je favoriete waterdichte jas, want Slecht weer bestaat niet, alleen slechte kleding” (uitspraak toegeschreven aan de Noorse ontdekkingsreiziger Roald Amundsen).

Il pleure dans mon cœur, comme il pleut sur la ville

Het weer is een metafoor voor ons leven. Niet alles verloopt zoals we het graag zien gebeuren. Niemand blijft vrij van tegenslagen of verdriet. Er hangen soms donkere wolken boven ons leven. Hoe gaan we daarmee om?

Blijven we triestig of proberen we er het beste van te maken? Hoe slagen we erin om onze problemen te boven te komen? Aan de meeste situaties (net zoals het weer) kunnen we immers niets veranderen.

De manier waarop we omgaan met stress, tegenslagen en ander ongemak is een deel van onze persoonlijkheid. Psychologen definiëren dit persoonlijkheidskenmerk als veerkracht.

Veerkracht maakt het verschil tusen buigen of barsten

Veerkracht betekent letterlijk het vermogen om de oorspronkelijke vorm of positie aan te nemen na het uitrekken. Denk dan aan een elastiek die je uitrekt en die terugspringt. Of bekijk eens een springveer: zet je er gewicht op? Dan kan de veer meebuigen en krachtig terugveren als het gewicht verdwijnt. Is het gewicht zeer zwaar dan kost het meer moeite om terug te veren. De veer kan dan zelfs ingedrukt blijven of in het slechtste geval barsten door de druk.

Mentale veerkracht

Mentale veerkracht is een eigenschap van onze geest. Onze mentale veer is de schokdemper voor moeilijke en verdrietige dingen in ons leven. Veerkracht is onze mentale reddingsboei die ervoor zorgt dat we moeilijke situaties de baas kunnen. Het betekent het verschil tussen terugveren of barsten.

Menselijke veerkracht is de kracht om om te gaan met stress en tegenslagen. Zonder veerkracht ben je direct uit het lood geslagen bij moeilijke situaties. Je voelt je dan als een matroos op een stuurloos schip. Je dobbert maar wat rond en als het begint te stormen ben je overgeleverd aan de elementen. Het schip zal zinken en je zal meesleurd worden in de golven.

Waar vind ik een portie veerkracht?

Veerkracht zit voor een deel in onze genen, maar het goede nieuws is dat je veerkracht ook kan trainen. Net zoals een spier! Wil je je veerkracht versterken, dan komt het erop aan om zelf actie te ondernemen. Je kan meer veerkracht krijgen door erop te oefenen.

Op de site van het Vlaams Instituut voor Gezond Leven vind je een aantal praktische oefeningen om je veerkracht te versterken.

Lees je graag meer over veerkracht? Dan zijn Veerkracht of Jongerenveerkracht van Michael Portzky aan te raden boeken. Portzky studeerde aan de UGent af als klinisch psycholoog en specialiseerde zich in de neuropsychologie en de psychodiagnostiek. Hij geeft ook erg toegankelijke lezingen.

• 

In de (diëtisten)praktijk

In mijn diëtistenpraktijk ontmoet ik veel patiënten die zich zorgen maken over eten en hun gezondheid. Mensen vertellen me dat ze al van alles geprobeerd hebben om gewicht te verliezen of om hun zin naar zoet onder controle te krijgen. Na jaren van diëten, uithongeren en frustratie zijn ze nog geen stap vooruit geraakt.

Wie duwt op jouw veer?

Waarom moest dat pak koeken helemaal op? At je omdat je honger had, of omdat die opmerking van je collega je naar beneden duwde (net als die veer die te zwaar belast wordt).

Hoe doe je het volgende keer anders? Zolang je geen oplossing hebt voor het echte probleem (hoe reageer ik bij een vervelende opmerking) zal je blijven eten telkens je een vervelende opmerking krijgt.

Actie en reactie

Stel dat je een andere manier vindt om met vervelende opmerkingen om te gaan. In plaats van de belediging over je gewicht in stilte te slikken zou je kunnen zeggen: Ik voel me echt goed na mijn vakantie. We hebben er heerlijk gegeten. Ben jij ondertussen al bij de dermatoloog geweest voor die vervelende acné? Hopelijk geraak je er snel vanaf. Het moet vervelend zijn om zo elke dag lagen make up aan te brengen om dat te camoufleren.

Door jouw verbale reactie geef je weerwerk. De reactie op het gezicht van jouw collega geeft je een goed gevoel. Die zal in de toekomst wel twee keer nadenken vooraleer ze opmerkingen maakt over iemand anders. Doordat je nu een positieve emotie ervaart is de kans klein dat je begint te snoepen om je emotie te verdoven.

Door veerkracht zo licht als een veertje

Eens je de werkelijke oorzaak van je probleem kent (snoepen om je te verdoven) is er geen reden meer om je emotie letterlijk door te slikken. Je hebt het probleem aangepakt door te tonen dat je je niet zomaar laat beledigen. Doordat je reageert is er geen reden meer om je emoties te verdoven met eten. Je hebt je gerealiseerd dat je geraakt wordt door kritiek op jouw uiterlijk. Je realiseert je ook dat je die emotie mag tonen in plaats van ze te onderdrukken. Door te reageren spuw je de emotie als het ware uit in plaats van ze door te slikken.

Door te reageren op een situatie (een vervelende opmerking) in plaats van ze te ondergaan voel je je zo licht als een veertje. En daar ligt jouw (veer)kracht.

Meer (w)eten?

Kijk dan eens op mijn blog of mijn website.