Vaak grijpen we naar dezelfde voedingsmiddelen bij de warme maaltijd: aardappelen, pasta of rijst. Vandaag tappen we eens uit een ander vaatje. Gerst wordt meestal gebruikt om bier te brouwen maar wist je dat het ook een topper is in de keuken?
Gerst: onbekend en onbemind
Gerst was de eerste graansoort die in het Middellands Zeegebied verbouwd werd. In de middeleeuwen was gerst het basisvoedsel voor de gewone mens. Tarwe was voorbehouden voor de hogere klassen. Momenteel wordt gerst voornamelijk gebruikt als veevoer. Voor de menselijke consumptie vinden we gerst vaak terug als gerstemout. Dit is het eindproduct van ontkiemde gerstekorrels. Deze mout is het hoofdbestandeel van bier, sommige sterke dranken en is een toevoeging voor bruin brood.
Mout in brood
Nadat de gerst ontkiemd is worden de korrels gedroogd. Daarna worden graankorrels gemalen en verhit. Tijdens het verhitten worden suikers in het graan omgezet in karamel. Hoe sterker het wordt verhit hoe bruiner het poeder kleurt. Dit poeder wordt dan gebruikt om bruine broden te maken. Door de bruine kleur lijkt het brood vol granen te ziten. De consument denkt een bruin brood is beter maar eigenlijk koopt hij alleen maar een kleurtje.
Om je een idee te geven: voor een bruin brood van 800 gram voeg je slechts 10 gram mout toe aan de bloem om een mooie bruine kleur van het broodkruim te krijgen!
Gerst of gort of parelgort
Gerstekorrels vind je meestal in gespecialiseerde winkels onder de benaming gort of parelgort. Let op dit zijn geen synoniemen.
Bij gort of gepelde gerst wordt door een speciale maaltechniek het omhulsel van de gerstkorrel verwijderd. Dit gebeurt door de korrel te slijpen (net als bij rijst). Bij gort is er zeven tot vijftien procent van de korrel afgeslepen. De kiem en een deel van de zemel blijven behouden waardoor de natuurlijke voedingswaarde van de korrel behouden blijft.
Bij parelgort wordt er meer van de korrel afgeslepen en gaat er tot ongeveer 33 % van de oorspronkelijke korrel verloren. De zemel en de kiem worden dan volledig verwijderd.
Aan de slag in de keuken
Je weekt de korrels gedurende 8 uur in water. Nadien kook je ze in licht gezouten water in ongeveer 45 minuten gaar. Zorg dat je kookpot groot genoeg is, want de korrels nemen veel water op tijdens het koken. Ze krijgen ook een roze kleur.
Meestal kook ik een voorraadje voor enkele maaltijden: ik gebruik een portie bij de warme maaltijd (als alternatief voor rijst en quinoa) en verwerk de rest de dag nadien in een koude lunch.
Gezondheidsvoordelen van gerst
Gerst bevat veel onverteerbare koolhydraten. Dit type koolhydraten kennen we ook als voedingsvezels. Zij leveren energie voor onze darmcellen Zij zorgen voor de goede bacteriën in onze darm doordat ze een ideale voedingsbodem zijn waardoor ze zich naar hartenlust kunnen vermenigvuldigen. Van goede bacteriën kan je immers nooit genoeg hebben!
Bovendien leveren onverteerbare koolhydraten energie voor onze darmcellen. Op die manier kan de darm zijn functie als bewaker van onze immuniteit optimaal vervullen.
Als toemaatje bevat gerst ook glucanen die het cholesterolgehalte verlagen. Hierdoor verkleint het risico op hart- en vaatziekten.
De vezelkampioen
De vezels in de gerst zorgen ervoor dat de massa in onze darm soepel blijft waardoor we vlot naar het toilet kunnen. Gerst is de kampioen van de vezels en bevat 15 gram vezels per 100 gram.
