Slaapmiddelen zijn populair: in ons land worden jaarlijks 400 miljoen dosissen van dergelijke medicatie verkocht.

Ze passen in onze quick fix–maatschappij waar we graag alles zo snel mogelijk met een pilletje willen oplossen.

Slaapmedicatie is echter voorbehouden voor wie zich in een zeer acute situatie bevindt waarbij de stress zo groot is dat hij/zij er ernstig onder lijdt. Dan is er een indicatie om kortstondig slaapmedicatie voorgeschreven te krijgen door een arts.

Slaapmiddelen versus levensstijl

Wees je ervan bewust dat slaapmiddelen al na 14 dagen kunnen leiden tot verslaving. Start daarom dus zeker nooit op eigen houtje met slaapmedicatie (vb. door een strip van iemand anders eens te proberen).

De meeste slapeloosheidsklachten moeten zonder medicatie behandeld worden door leefstijladvies over gezonde slaapgewoonten, of door meer ingrijpende gedragsinterventies.

Werking van slaapmiddelen

In tegenstelling tot wat de naam zegt, bezorgen slaapmiddelen je geen echte slaap. Meestal verdoven ze je gewoon. Ze onderdrukken je diepe slaap en geven een gevoel van roes. Bij de nieuwste generatie slaappillen is het verdovend effect minder, maar ze wekken nog altijd geen natuurlijke slaap op. De kwaliteit van de slaap blijft ondermaats met deze middelen.

We zien dat slaap die ontstaat na inname van medicatie er totaal anders uitziet dan normale slaap door het ontbreken van diepe hersengolven. Bovendien voel je je de volgende dag vaak suf door de vertraagd ereactietijd van de medicatie. Dit resulteert dan weer in een groter verbruik van koffie of andere opwekkende middelen om overdag wakker te blijven. Op den duur krijg je een vicieuze cirkel: door de extra cafeïne overdag raak je ’s avonds nog minder snel in slaap.

Slaapmiddelen: je slaapt er niet van!

Een meta studie waarbij 65 onderzoeken bekeken werden met meer den 4500 proefpersonen concludeerde dat slaapmiddelen de slaap niet echt verbeteren. In de studies kreeg de ene helft van de deelnemers een placebo (een neppil) en de andere helft kreeg een echt slaapmiddel. Uit de slaapmetingen bleek dat beide groepen sneller in slaap vielen, maar er was totaal geen verschil in de vastheid van de slaap.

Met andere woorden: de slaappillen gaven geen voordeel ten opzichte van het placebo. Bovendien geven de slaappillen aanleiding tot allerlei ongewenste effecten op je gezondheid.

Nadelen van slaapmiddelen

Slaapmiddelen zorgen dus voor een kwalitatief slechtere slaap, maar nog erger is het verslavend effect van slaapmiddelen. Stop je met de slaapmiddelen dan slaap je vaker nog slechter dan voor het opstarten van deze slaapmedicatie. Dit komt omdat de receptoren in je hersenen moeten ontwennen van de medicatie.

Tijdens het ontwennen krijg je hierdoor vaak last van nog grotere slapeloosheid. Veel mensen raken dan in paniek en slikken de medicatie verder. Nochtans is dit een gekend fenomeen (rebound effect) dat ook vaak optreedt na het stoppen met andere medicatie zoals maagzuurremmers.

Een goede medische begeleiding is nodig als je wil stoppen met slaapmedicatie! Je arts of specialist zal samen met jou een behandelplan opstellen om de medicatie af te bouwen.